Stanowisko Index Copernicus wobec nieuczciwej polityki indeksacji czasopism obowiązującej w bazie DOAJ

Niniejszym wyrażamy nasz sprzeciw wobec przyjętej przez właścicieli bazy DOAJ (Directory of Open Access Journals) nieuczciwej polityki indeksacji czasopism polegającej na dyskryminacji tytułów indeksowanych w bazie ICI Journals Master List prowadzonej przez zespół Index Copernicus. Praktyka podejmowana przez DOAJ prowadzi do monopolizacji rynku, godzi w wartości wolności i równości. Taki stan rzeczy uznajemy za krzywdzący przede wszystkim przedstawicieli czasopism naukowych, którzy co roku poddają swoją działalność wieloparametrycznej weryfikacji w bazie ICI.

Zgodnie z polityką przyjętą przez DOAJ czasopisma nie mogą publikować informacji o parametrach bibliometrycznych, które nie zostały wyliczone przez oficjalne krajowe listy akredytacyjne oraz takie podmioty jak Clarivate, Scopus, Google Scholar, Altmetric, Crossref, które to uznaje za jedyne rzetelne, powszechnie przyjęte wskaźniki. Źródło: https://doaj.org/apply/guide/; data dostępu: 02.04.2025).

Wierzymy, że wyłączenie z tej listy wskaźnika ICV wyliczanego przez zespół ewaluacji czasopism Index Copernicus wynika z nieznajomości faktów co do natury bazy ICI Journals Master List przez właścicieli bazy DOAJ. Poniżej kilka takich faktów.

 

Wskaźnik ICV (Index Copernicus Value) wyliczany dla czasopism zaindeksowanych w bazie ICI Journals Master List jest powszechnie przyjętym parametrem oceny czasopism. Podkreślić należy, że jest to (jedyny funkcjonujący na rynku baz bibliometrycznych) wskaźnik parametryczny, a nie wskaźnik cytowań. Historia funkcjonowania wskaźnika ICV sięga 2012 roku. Od tego czasu, co roku, do procesu oceny zgłasza się kilka tysięcy czasopism z ponad 80 krajów. Parametryzacja w bazie ICI przeprowadzana jest na podstawie rzetelnej, autorskiej metodyki, opartej obecnie na 41 kryteriach. Na podanej stronie dostępny jest raport z ewaluacji czasopism przeprowadzonej w roku 2024.

***

Prowadzona przez Index Copernicus baza wskazana została jako najpopularniejsze miejsce, w którym indeksują się polskie czasopisma naukowe. Informacja ta pochodzi z publikacji zwanej Białą Księgą – Raportu na temat rynku wydawnictw naukowych w Polsce w 2022 roku (s. 39-40). Przedstawione w raporcie dane i wnioski zostały zaprezentowane podczas I oraz II Ogólnopolskiej Konferencji Komisji ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.

Dane zgromadzone przez Index Copernicus w roku 2023 posłużyły do przygotowania kolejnej edycji publikacji – Białej Księgi – Raportu na temat rynku wydawnictw naukowych w Polsce w 2023 roku (s. 29-58). Biała Księga wydawana jest przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego na zlecenie Komisji ds. Wydawnictw Naukowych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP).

***

Choćby powyższe okoliczności, historia funkcjonowania oraz osiągnięcia Index Copernicus świadczą o rzetelności, transparentności i celowości działalności bazy ICI Journals Master List. Wyrażamy nadzieję na przeprowadzenie przez właścicieli bazy DOAJ rzetelnej analizy specyfiki bazy ICI oraz rezultatu indeksacji czasopisma – wskaźnika parametrycznego Index Copernicus Value (ICV).

Uncategorised
Raport z ewaluacji czasopism w bazie ICI Journals Master List za rok 2023

Uprzejmie informujemy, że proces indeksacji czasopism w bazie ICI Journals Master List za rok 2023 został zakończony. Zgodnie z obowiązującą metodyką czasopisma ocenione zostały w 41 parametrach. Poniżej prezentujemy kilka statystyk z głównych obszarów funkcjonalnych czasopism składających się na ocenę ICV, tj. standardy, stabilność, digitalizacja oraz umiędzynarodowienie. Raport prezentuje dane wg. stanu na dzień 4.04.2025.

*** 

Czasopisma aplikujące o indeksację

Do indeksacji zgłoszonych zostało 4 966 czasopism z 85 krajów. Najwięcej czasopism pochodzi z Polski, Ukrainy i Indii. W tabeli zaprezentowano 15 krajów o największej liczności zgłoszonych do indeksacji czasopism.

Spośród czasopism zgłoszonych do oceny najwięcej periodyków reprezentuje nauki społeczne (bez wskazania konkretnej specjalizacji) a najmniej neuronaukę*.

*W bazie ICI Journals Master List obowiązuje autorska klasyfikacja obszarów nauki. Przedstawiciele czasopism mają możliwość wybrania obszaru wiodącego oraz uzupełniających, w tym ogólnego (jak np. nauki społeczne) oraz szczegółowego (jak np. biznes, zarządzanie i rachunkowość).

Spośród zgłoszonych czasopism zaindeksowanych zostało 84% (4 148 tytułów). Spośród 818 czasopism niezaindeksowanych:

      • 203 czasopism nie spełniło kryteriów indeksacji opisanych w procedurze oceny (w tym przede wszystkim przez opublikowanie niewystarczającej liczby artykułów naukowych w roku podlegającym ocenie); 

     • 615 czasopism otrzymało odmowę indeksacji (za zdeklarowanie fałszywych informacji w ankiecie ewaluacyjnej lub brak możliwości potwierdzenia świadczenia rzetelnych usług redakcyjnych).

 

*** 

Czasopisma zaindeksowane

Punktacja ICV

Najwięcej czasopism, które uzyskały wartość ICV powyżej 100 pochodzi z dziedziny nauk społecznych stanowiąc 39% populacji. Dominująca wartość ICV, jaką uzyskało 454 czasopism wynosi 100 punktów.

     Najwyższy wskaźnik ICV uzyskało czasopismo z obszaru biochemia, genetyka i biologia molekularna (wszystkie) z dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych. Wartość wskaźnika to 230.5 pkt ICV. 

      • Najwyższy, średni wskaźnik ICV za 2023 rok uzyskały czasopisma z dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych.

      • Największe zróżnicowanie pod kątem osiągniętego ICV istnieje wśród czasopism z dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych.

*** 

Standardy wydawnicze – metadane artykułów i recenzja

Spośród zaindeksowanych czasopism niemal wszystkie w metadanych artykułów publikują zarówno słowa kluczowe w języku angielskim, jak i afiliację autorów. Większość redakcji decyduje się także na załączanie dat otrzymania manuskryptów. Nie we wszystkich czasopismach stosowany jest model double blind recenzji, zamiast niego, wybierany jest model single blind lub open review.

 

Największy odsetek czasopism, w których nie obowiązuje podwójnie anonimowy model recenzji (double blind)  występuje wśród tytułów przynależnych do dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych (36% populacji).

 

 

***

Stabilność wydawnicza

Spośród czasopism indeksowanych w bazie ICI Journals Master List 2023 najwięcej ukazywało się w częstotliwości kwartalnej (4 numery w roku); 36% z nich wydało numery łączone. 121 tytułów posiadało opóźnienia wydawnicze - najwięcej wystąpiło wśród półroczników (również 36%).

12 tytułów posiadało 100-letnią historię, z czego 10 afiliowanych do polskich instytucji, a 2 do szwajcarskich. Najstarsze czasopismo pochodzi z Polski (rok powołania: 1906).

***

  Digitalizacja

Spośród czasopism indeksowanych w bazie ICI Journals Master List 2023 ponad 30% nie stosuje narzędzi do mierzenia statystyk odsłon i pobrań artykułów oraz nie korzysta z elektronicznego systemu wydawniczo-edytorskiego. Za niepokojące uznać należy niestosowanie przez 17% redakcji narzędzi do weryfikacji oryginalności manuskryptów (tzw. antyplagiatu), z których 10% (74 tytuły) to czasopisma indeksowane w bazie Web of Science i/ lub Scopus.

***

Umiędzynarodowienie

Ponad połowa czasopism w roku 2023 posiadało tylko jedną wersję językową strony internetowej, w 20% przypadków nie był to język angielski. Podobnie, ponad 50% redakcji publikowało artykuły tylko w jednym języku, wśród których 10% stanowią teksty w języku innym niż angielski.

 

Spośród 457 czasopism, które nie wydawały artykułów w języku angielskim niemal 20% z nich nie upowszechniało także ich metadanych w angielskiej wersji językowej (tytułu, słów kluczowych, abstraktu). Są to czasopisma z Chin, Gruzji, Węgier, Indii, Indonezji, Polski, Rumuni, Turcji i Ukrainy.

 



Największy średni udział procentowy naukowców z zagraniczną afiliacją uzyskały czasopisma z dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych.

 

 

Uncategorised
Stanowisko Index Copernicus wobec zarzutów o wspieranie praktyk Predatory Journals

Z uwagi na dużą konkurencję rynkową wobec obszarów działalności firmy Index Copernicus dostrzega się działania mające na celu wykreowanie negatywnego wizerunku naszej firmy. Niniejszym pragniemy ustosunkować się do pojawiających się zarzutów. 

Działalność Index Copernicus poddawana jest w wątpliwość przede wszystkim w wyniku zamieszczenia bazy ICI Journals Master List na liście fałszywych metryk bibliometrycznych przez amerykańskiego autora Jeffrey’a Bealla (rok ostatniej edycji listy to 2016 rok – źródło: https://beallslist.weebly.com/misleading-metrics.html).

Powody, dla których Jeffrey Beall uznał bazę ICI Journals Master List za fałszywą to m.in.: pobieranie opłat za indeksację, występowanie frazy „Impact Factor” w nazwie wyliczanego wskaźnika, czy też nieoryginalna metodyka oceny czasopism. Publikacja Bealla przyczyniła się do powstania kilku artykułów powielających zarzuty znajdujące się na liście. Inne powody, dla których autorzy podobnych list uznają bazę Index Copernicus za fałszywą a proces oceny czasopism jako bezwartościowy to przyznawanie wyższej punktacji dla czasopism względem takich tytułów jak „Science” czy „Nature” oraz powoływanie się na posiadanie wskaźnika wyliczanego przez Index Copernicus przez czasopisma uznane za „drapieżne”.

***

Zarzuty na temat wspierania przez firmę Index Copernicus nieetycznych praktyk publikacyjnych Predatory Journals są fałszywe. Świadczy o tym m.in. to, że:

 Index Copernicus nie spełnia żadnego z kryteriów fałszywej bazy indeksacyjnej wskazanych przez Bealla.

Index Copernicus nigdy nie dokonał oceny czasopisma „Science” czy „Nature” więc nie mogły zostać ocenione niżej od innych czasopism.

Publikowanie przez czasopisma wskaźników bibliometrycznych z uznanych, międzynarodowych baz, w których chciałyby być, ale obecnie nie są indeksowane (np. czasopismo „World Journal of Pharmaceutical Research”, które przywołuje też wskaźnik „Impact Factor” ), to jeden z głównych wyznaczników drapieżnych czasopism. Nie można za to winić właścicieli baz, a właśnie redakcje tych czasopism.

Podczas oceny w bazie ICI Journals Master List prowadzona jest weryfikacja czasopism pod kątem stosowania rzetelnych usług redakcyjnych. Czasopisma, które negatywnie przejdą proces takiej weryfikacji oznaczone zostają statusem Predatory Alert (np. czasopismo „World Journal of Pharmaceutical Research”) lub Transparency Warning (np. czasopismo „International Letters of Natural Sciences”).

***

Poniżej prezentujemy ustosunkowanie się do kryteriów definiujących podmioty tworzące wprowadzające w błąd co do jakości czasopisma wskaźniki bibliometryczne (źródło: https://beallslist.weebly.com/misleading-metrics.html) wraz z krótką charakterystyką zarówno firmy Index Copernicus, jak i autorskiego miernika poziomu rozwoju czasopisma – wskaźnika Index Copernicus Value

1. The website for the metric is nontransparent and provides little information about itself such as location, management team and its experience, other company information, and the like.

Firma Index Copernicus posiada transparentną stronę internetową w języku polskim i angielskim celem umożliwienia zapoznania się z treściami tam zawartymi użytkownikom z różnych krajów. Siedziba firmy mieści się w Polsce, a główny oddział w stolicy Polski – Warszawie. Informacje o dokładnym jej adresie oraz danych kontaktowych (telefonicznych i mailowych), dostępne są na każdej podstronie witryny, w wysyłanych powiadomieniach, wiadomościach email i mailingach. Na odsłonie głównej strony internetowej mieszczą się również informacje o dokonaniach, doświadczeniu, a także prowadzonych przez Zespół Index Copernicus International działaniach mających na celu parametryzację, upowszechnianie oraz komercjalizację dorobku naukowego. W związku z powyższym zarzut o braku transparentności strony internetowej firmy Index Copernicus uznaje się za bezpodstawny.

***

2. The company charges journals for inclusion in the list.

Firma Index Copernicus prowadzi dwie bazy czasopism naukowych. Pierwsza to ICI World of Journals, w której obecnie prezentowane są profile ponad 70 tysięcy czasopism z całego świata. W ramach bazy ICI World of Journals każda Redakcja otrzymuje bezpłatny dostęp do systemu informatycznego umożliwiającego prowadzenie Paszportu Czasopisma, stanowiącego nowoczesny sposób prezentacji periodyku.

Druga baza to ICI Journals Master List, w której co roku indeksowane są czasopisma pozytywnie przechodzące proces oceny parametrycznej. Zgłoszenie czasopisma do indeksacji jest darmowe, następuje poprzez wysłanie ankiety ewaluacyjnej do określonego harmonogramem ewaluacyjnym terminu. Co roku proces gromadzenia aplikacji odbywa się w miesiącach czerwiec-sierpień, a wyniki publikowane są w okresie wrzesień-listopad.

Jeśli redakcja decyduje się zgłosić czasopismo do ewaluacji po zdefiniowanym przez kalendarium ewaluacyjne terminie lub chce otrzymać wynik oceny (akceptację lub odmowę indeksacji) po 14 dniach może wykupić tzw. Ewaluację na Życzenie. Ewaluacja na Życzenie nie zwalnia z konieczności spełnienia kryteriów indeksacji, jak również nie wpływa na wynik oceny. W związku z powyższym zarzut o pobieraniu opłat za indeksację czasopism uznaje się za bezpodstawny.

***

3. The values (scores) for most or all of the journals on the list increase each year.

Wynik ewaluacji w bazie ICI Journals Master List – punkty Index Copernicus Value są miernikiem siły parametrycznej czasopism naukowych. W efekcie dokonanej oceny prowadzący czasopisma oprócz wyznaczonej przez algorytm wartości wskaźnika ICV otrzymują także Raport z oceny – informację zwrotną na temat stopnia, w jakim obowiązujące w ewaluacji kryteria zostały spełnione. Dla każdego z kryteriów można zidentyfikować działania, jakie redakcje czasopism powinny podjąć w celu zwiększania jakości czasopisma naukowego i siły jego oddziaływania. Redakcje czasopism indeksujących się w bazie ICI przez wiele lat otrzymują konkretne wytyczne służące do opracowania kompleksowej strategii wydawniczej, poznania obowiązujących standardów publikacyjnych oraz rozwiązań, których wdrożenie zwiększa poziom digitalizacji i umiędzynarodowienia czasopisma, a w konsekwencji i wartości wskaźnika ICV, który mierzy powyższe parametry. W związku z powyższym zarzut o wzroście uzyskanych przez czasopisma punktów rok do roku uznaje się za bezpodstawny, ponieważ czasopisma, których przedstawiciele korzystają z usług doradczych Index Copernicus znacząco poprawiają wskaźniki efektywności publikacyjnej w kolejnych latach ewaluacji osiągając tym samym lepsze rezultaty w ocenie parametrycznej ICI Journals Master List.

***

4. The company uses Google Scholar as its database for calculating metrics (Google Scholar does not screen for quality and indexes predatory journals).

Firma Index Copernicus nie korzysta z bazy Google Scholar. Wynik ewaluacji w bazie ICI Journals Master List – punkty Index Copernicus Value wyliczany jest w oparciu o dane parametryczne deklarowane przez redakcje w ankietach ewaluacyjnych, a nie w oparciu o cytowania identyfikowane przez Google Scholar. W związku z powyższym zarzut o wykorzystywaniu bazy danych Google Scholar jako podstawy do obliczania wskaźnika ICV uznaje się za bezpodstawny.

***

5. The metric uses the term “impact factor” in its name.

Wynik ewaluacji w bazie ICI Journals Master List – punkty Index Copernicus Value, nie zawiera frazy „Impact Factor” w swojej nazwie. ICV nie jest wskaźnikiem cytowań, a wskaźnikiem parametrycznym. W związku z powyższym zarzut o używaniu przez Index Copernicus nazwy „Impact Factor” uznaje się za bezpodstawny.

***

6. The methodology for calculating the value is contrived, unscientific, or unoriginal.

Metodyka parametryzacji czasopism naukowych autorstwa Index Copernicus opiera się na analizie 41 parametrów funkcjonowania czasopism. To tzw. model ICI Publishing Stars pozwalający na mierzenie osiągnięć Redakcji czasopism w tych obszarach, które składają się na autorską wizję „sprawnie funkcjonującego czasopisma naukowego”. Te osiągnięcia wyrażają się w stopniu rzetelności świadczonych usług redakcyjnych, przestrzegania standardów etycznych, różnorodności geograficznej zaangażowanych w prowadzenie czasopisma naukowców, wykorzystywania dostępnych narzędzi digitalizacyjnych, stabilności wydawniczej oraz poziomu, w jakim czasopismo zostało już zauważone w świecie nauki – siły oddziaływania. Pierwotnym celem parametryzacji jest zatem określenie stopnia, w jakim dana redakcja realizuje zadania nakładane na czasopismo naukowe, a za takie uznawane są przede wszystkim rzetelne opisanie, szybkie upowszechnienie i efektywna promocja wyników badań na arenie krajowej i międzynarodowej służące rozwojowi danej dyscypliny naukowej. W związku z powyższym zarzut o nienaukowości i nieoryginalności metodyki oceny obowiązującej w bazie ICI Journals Master List uznaje się za bezpodstawny.

***

7. The company exists solely for the purpose of earning money from questionable journals that use the gold open-access model. The company charges the journals and assigns them a value, and then the journals use the number to help increase article submissions and therefore revenue. Alternatively, the company exists as a front for an existing publisher and assigns values to that publisher’s journals.

Celem działalności firmy Index Copernicus jest wspieranie naukowców i jednostki naukowe w zarządzaniu rozwojem potencjału naukowego, współpraca na rzecz wytworzenia adekwatnego systemu ewaluacji publikacji naukowych w Polsce, a także pomoc w budowaniu kompetencji redaktorów krajowych czasopism naukowych.

Mamy świadomość wykorzystywania logotypu Index Copernicus przez podmioty dopuszczające się nieetycznych praktyk publikacyjnych celem przyciągnięcia uznanych autorów oraz recenzentów, a także poprawienia swojej sytuacji finansowej. Tyczy się to przede wszystkim podmiotów z takich krajów jak: Indie, Indonezja, Turcja czy Ukraina. Firma Index Copernicus nie jest powiązana z żadnym z wydawnictw czasopism naukowych. Nie faworyzuje, ani nie przypisuje szczególnej wartości wskaźnika ICV żadnemu z czasopism, które zgłaszają się do oceny w bazie ICI Journals Master List. W związku z powyższym niniejszy zarzut uznaje się za bezpodstawny.

Index Copernicus to podmiot będący w 100% polską marką. Zespół Index Copernicus dysponuje wiedzą na temat parametrów funkcjonowania polskich, a także kilku tysięcy zagranicznych czasopism naukowych. Analizuje trendy w stosowanych przez redakcje rozwiązaniach natury technologicznej, a także w przyjmowanych strategiach o charakterze marketingowo-wydawniczym. Świadczy usługi doradcze dla kierownictwa instytucji naukowych, wydawnictw i redakcji.

 

Uncategorised